آیا بازار پایه با «حجم مبنا» نزولی می‌شود؟ | ابزار جدید برای مقابله با سفته‌بازی ؟

می متالز - اواسط شهریور بود که خبر محدود کردن دامنه نوسان بازار پایه منتشر شد. در آن زمان «دنیای بورس» اشاره کرد که این خبر با کاهش نقدشوندگی این بازار می‌تواند شوک مقطعی را به بازار وارد کند و اما در میان‌مدت باید منتظر جو عمومی بازار برای تعیین‌ تکلیف بازار پایه بود.

به گزارش می متالز، حالا نیز یک دستورالعمل معاملاتی جدید منتشر شده است آیا بنا است بازار پایه به این دستورالعمل هم واکنش نشان دهد؟

دستورالعمل معاملاتی جدید برای بازار پایه می‌تواند شدت نوسان این بازار را کاهش دهد. به این ترتیب حتی احتمال این‌که در بازه هفتگی شدت نوسان سهام در بازار پایه نسبت به قبل بسیار دشوار شود نیز وجود دارد. گرچه بررسی معاملات روز چهارشنبه نشان می‌دهد که ارزش معاملات عمده نمادهای بازار پایه از حجم مبنای تعریف‌شده بیشتر است اما قطعا با ایجاد حجم مبنا لَختی بیشتری را برای قیمت پایانی نسبت به آخرین معاملات ایجاد می‌شود و همین موضوع طی روزهای معاملاتی متوالی شدت نوسان سهام را کاهش می‌دهد. رشدهای افسارگسیخته و شدت بالای نوسان را اگر مبنای معاملات بازار پایه قرار دهیم در نتیجه باید در انتظار واکنش دوباره منفی این بازار بود.

با این حال بر خلاف دوره گذشته باید گفت این‌بار نیز معامله‌گران بازار پایه دید چندانی نسبت به اثر دستورالعمل جدید ندارند (همان‌طور که عمده معامله‌گران سهام هیچ دیدی نسبت به اثر آن در کل بازار ندارند) بر این اساس احتمالا با تجربه قبلی منتظر واکنش دیگر معامله‌گران می‌مانند. در حالت کلی نیز این دستورالعمل شاید اثر مقعطی داشته باشد اما از بستر سفته‌بازی که ناظر بازار سهام و قانون‌گذار در بازار پایه ایجاد کرده و امکان جولان سفته‌بازان کاملا مهیا است حتی این قانون نیز از جذابیت بازار پایه کم نمی‌کند گرچه که با کاهش نوسانات این بازار طبیعتا اثرات ناخوانده‌ای را باید انتظار داشت. بر این اساس از نگاه منطقی و با بررسی تجربه پیشین که کاهش دامنه نوسان از ده درصد به 3 درصد بود و همچنین وضعیت کنونی و جذاب سفته‌بازی در بازار پایه احتمالا جذابیت این بازار برای ریسک‌پذیران باقی بماند.

اما نکته‌ای که در متن بالا نیز به آن اشاره شد این‌که بازار پایه از دستورالعمل پیشین را با جو مثبت حاکم بر کل بازار سهام نجات داد. در شرایط کنونی نیز احتمالا واکنش بورس به کرونا وجود دارد؛ در این خصوص به مطلب با عنوان «بورس با کرونا می‌ریزد؟» مراجعه کنید. اگر بنا بر این باشد که فضای منفی معاملات کل بازار سهام را تحت تاثیر قرار دهد احتمال این‌که بازار پایه نیز با بورس تهران همراه شود وجود دارد و در این میان کاهش جذابیت بازار پایه با ایجاد حجم مبنا نیز می‌تواند اثر مضاعف در این موضوع داشته باشد.

با همه این‌ها اثر قانون حجم مبنا نیز تا حدودی گنگ به نظر می‌رسد و بار دیگر تاکید می‌شود که می‌تواند در سایه سایر عوامل اثرگذار مانند ریزش بازار جهانی و اثر شیوع کرونا در داخل کشور بر جو عمومی بازار سهام این اثر گم شود و نادیده گرفته شود. از روز دوشنبه قانون جدید اجرا می‌شود که در ادامه عکس این ابلاغیه آورده شده است. باید منتظر ماند که واکنش بورس و فرابورس و بازار پایه به کرونا و بازار جهانی و همچنین دستورالعمل جدید حجم مبنا چیست؟